Ambitieuze eindtermen versterken de onderwijskwaliteit

De Vlaamse Regering heeft de nieuwe eindtermen voor de 2de en 3de graad secundair onderwijs goedgekeurd. Het zijn aangescherpte eindtermen die veel ambitieuzer zijn in wat onze jongeren moeten kennen en kunnen. Tegelijkertijd krijgen de scholen vrijheid in hoe ze de leerstof aanleren. Zo mogen de eindtermen gerealiseerd worden in álle vakken: een beroepsleerling kan voortaan bijvoorbeeld ook tijdens een praktijkles leren over wiskunde. De zogenaamde ‘transversale’ eindtermen moeten ook niet aangeleerd worden in meerdere vakken: 1 vak kan volstaan. Om zeker te zijn dat alle theorie over de eindtermen ook strookt met de praktijk komt er in het technisch, beroeps- en kunstonderwijs een praktijkcommissie met leerkrachten die de nieuwe eindtermen evalueren na 1 schooljaar “We leggen de lat hoger, maar we geven ook ruimte voor pedagogische vrijheid”, zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts.

Onderwijs van hoge kwaliteit is een hoeksteen van de welvaart en het welzijn in Vlaanderen. Maar de onderwijskwaliteit is in het gedrang. In elk internationaal onderzoek gaan de resultaten van de Vlaamse jongeren achteruit. Er moet dringend ingegrepen worden, om de tanker  te keren. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts heeft enkele grote hervormingen in de steigers staan, zoals centrale toetsen voor alle Vlaamse scholen (vanaf 2023), de invoering van een taalscreening in de 3de kleuterklas (vanaf volgend schooljaar) en nieuwe eindtermen (voor de 2de graad secundair vanaf volgend schooljaar). Er wordt al ruim 2 jaar gewerkt aan nieuwe eindtermen voor de 2de en 3de graad secundair onderwijs, in nauw overleg met de onderwijsverstrekkers, experts, parlementsleden en belangengroepen uit de brede samenleving.

De Vlaamse Regering heeft de nieuwe eindtermen voor de 2de en 3de graad secundair onderwijs nu goedgekeurd. Het gaat om ambitieuze eindtermen die aangescherpt worden voor zowel het ASO, TSO, BSO en KSO. De lat wordt hoger gelegd en de lesinhoud wordt geactualiseerd, bv. door toevoeging van geïntegreerde STEM-vaardigheden, meer digitale competenties, ondernemingszin en betere financiële geletterdheid.  Het gaat dus om een verdieping, verbreding en uitbreiding van de vorming van alle leerlingen. De klemtoon komt meer te liggen op kennis en kunde, het toepassen van die kennis. Vlaanderen verwacht van de leerlingen dat ze meer kennen, en dat ze die kennis ook goed kunnen toepassen. 

In de voorbije maanden waren er 2 grote discussies over deze nieuwe eindtermen. Een discussie ging over pedagogische vrijheid: houden scholen genoeg onderwijstijd over voor hun eigen project? De andere discussie ging over de haalbaarheid in het TSO, BSO en KSO, waar de algemene vorming gecombineerd moet worden met specifieke vorming.

De nieuwe eindtermen zijn ambitieuzer dan ooit in wat onze leerlingen moeten kennen en kunnen, maar tegelijkertijd krijgen scholen vrijheid in hoe ze de leerstof aanleren. Zo mogen scholen de eindtermen realiseren binnen lesuren van álle vakken. Voortaan kan bijvoorbeeld een leerling-vloerder oppervlaktematen ook in de praktische vakken aangeleerd krijgen in plaats van enkel en alleen in de wiskundeles. Zo krijgen scholen kansen om op een echt geïntegreerde manier te werken. De zogenaamde ‘transversale’ eindtermen  moeten niet meer gerealiseerd worden in meerdere vakken: één vak volstaat. “Op deze manier realiseren we onze scherpe kwaliteitsambities én geven we meer vrijheid aan de scholen”, zegt Weyts.

Er zal ook gewaakt worden over de eigenheid van het technisch, het beroeps- en het kunstonderwijs. In het TSO, BSO en KSO blijft er naast een sterke algemene vorming ook genoeg ruimte voor technische, praktische of artistieke vakken. Er komt voor het TSO, BSO en KSO een praktijkcommissie met leerkrachten die de nieuwe eindtermen na 1 schooljaar (2021-2022) gaan evalueren. Zo wil Weyts garanderen dat de theorie van de eindtermen ook haalbaar en toepasbaar is in de realiteit van het klaslokaal. Op grond van de evaluatie van de praktijkcommissie kunnen de eindtermen voor de 2de graad desgevallend nog bijgestuurd worden. De praktijkcommissie kan vanuit dezelfde bekommernis over de haalbaarheid van theorie en praktijk ook voorstellen doen tot aanpassing van de eindtermen voor de 3de graad. Vervolgens zal de Vlaamse Regering bij besluit de datum van de inwerkingtreding van de eindtermen voor de 3de graad vastleggen. “De opmaak van nieuwe eindtermen is altijd een theoretische oefening, maar we gaan bij de leerkrachten zelf toetsen of ze ook op de klasvloer de beste oplossing zijn”, zegt Weyts.

De eindtermen omschrijven de minimumdoelen. Zo weten alle scholen waar de lat ligt. Maar scholen zullen aangemoedigd worden om nog verder te gaan en om echt excellentie na te streven. “De Onderwijsinspectie zal ambitieuze scholen die veel verder gaan dan de minimumdoelen aanmoedigen in hun inspanningen en verwezenlijkingen”, zegt Weyts.

Het Vlaams Parlement krijgt nu het laatste woord over de nieuwe eindtermen. De eindtermen voor de 2de graad moeten ingaan vanaf september 2021.