(c) istock
Kennis daalt
De kennis van het Nederlands is de voorbije vier jaar licht gedaald in de Vlaamse Rand. Het aantal inwoners van de 19 gemeenten van de Vlaamse Rand dat goed tot uitstekend Nederlands spreekt, is gedaald van 69,6 procent in 2014 tot 68,5 procent nu. Die daling is wel beperkt als je in rekening brengt dat de bevolkingsgroei – tussen 2013 en 2018 groeide de bevolking met 2,3 procent - bijna volledig op conto is van anderstaligen. Het aantal geboren en getogen Belgen in de Rand is gevoelig gedaald, het aantal genaturaliseerde Belgen, EU-burgers en niet-EU-burgers is toegenomen.
Brusselse olievlek
De daling van de kennis van het Nederlands is volledig toe te schrijven aan de (niet-Nederlandstalige) Belgen. In deze groep daalt de kennis van het Nederlands van 77,5 procent (2014) naar 76,3 procent (nu). Bij de niet EU-onderdanen is de kennis van het Nederlands dan weer toegenomen van 14,6 procent (2014) naar 24,5 procent (nu). De daling van de kennis van het Nederlands situeert zich bovendien quasi volledig in de zogenaamde ‘tewerkstellingsgemeenten’ Vilvoorde, Machelen en Zaventem, waar de verstedelijking vanuit Brussel zich sterk laat voelen.
In de faciliteitengemeenten is de kennis van het Nederlands dan weer verbeterd. “Onze inspanningen in de faciliteitengemeenten werpen vruchten af, maar de klassieke Brusselse olievlek dijt nu uit naar andere gemeenten”, zegt Ben Weyts, “De tewerkstellingsgemeenten Vilvoorde, Machelen en Zaventem hebben nu nood aan positieve Vlaamse projecten. Net daarom zie ik bijvoorbeeld brood in de Broeksite, die ook een culturele invulling zal krijgen en zo een bijkomende bron kan worden voor het gemeenschapsleven”.
Scholen sleutel tot meer Nederlands
De Taalbarometer bevestigt ook dat de Vlaamse scholen in de Rand een goede motor zijn voor het Nederlands. Wie kiest voor Nederlandstalig onderwijs, zelfs al wordt er thuis een andere taal gesproken, heeft een veel grotere kans om op termijn ook thuis het Nederlands te gebruiken. “Dit biedt kansen”, zegt Weyts, “Via de schoolpoort kunnen we niet alleen kinderen, maar ook hun ouders binnenloodsen in de Vlaamse gemeenschap. Een keuze voor Nederlandstalig onderwijs mag niet alleen een keuze zijn voor de toekomstige carrière van je kinderen: het moet ook een keuze zijn voor het Nederlandstalige gemeenschapsleven. We kunnen dit ondersteunen door bijvoorbeeld binnen de schoolmuren nog meer cursussen Nederlands aan te bieden voor volwassenen, terwijl er opvang voorzien wordt voor de kinderen. Nu al lopen er 21 zulke projecten in de Vlaamse Rand”.
Het Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum (BRIO) maakt in opdracht van de Vlaamse Overheid een Taalbarometer die de taalsituatie in de Vlaamse Rand rond Brussel schetst. De eerste Taalbarometer verscheen in 2015. Nu is ook het tweede Taalbarometeronderzoek klaar. Tussen januari en september 2018 werden 2.410 volwassenen uit de Vlaamse Rand ondervraagd.
