Vlaamse Regering start met uitwerking Canon van Vlaanderen

Op voorstel van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts heeft de Vlaamse Regering de uitgangspunten voor de Canon van Vlaanderen vastgelegd. Geïnspireerd door het succesvolle resultaat in Nederland, zal Vlaanderen de werkwijze van onze noorderburen volgen. Een onafhankelijke commissie onder leiding van professor Emmanuel Gerard zal de Canon van Vlaanderen in de komende 2 jaar uitwerken aan de hand van thematische vensters. Er zal niet alleen plaats zijn voor geschiedenis, maar bijvoorbeeld ook voor kunst en wetenschap. “Een gedeelde samenleving is alleen maar mogelijk als iedereen beseft wie we zijn en waar we vandaan komen.”, zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts heeft de uitgangspunten voor de Canon van Vlaanderen in meer detail vastgelegd. De Canon zal gaan over de geschiedenis en de cultuur van de regio die vandaag Vlaanderen is, met alle respect voor de territoriale verscheidenheid en de verschuivende grenzen die voorafgingen aan onze huidige natievorming. Teleologische interpretaties van de geschiedenis en hineininterpretierung moeten daarbij vermeden worden. De Canon zal werken met thematische ‘vensters’ die telkens een stukje van onze geschiedenis openbaren. Het vensterconcept laat ook toe om te onderstrepen dat we elementen van onze geschiedenis delen met bv. de hele Lage Landen. Er zal aandacht zijn voor algemene geschiedenis, kunst, cultuur, wetenschappen, taal, literatuur en neerlandistiek, materieel en immaterieel erfgoed. Zowel positieve als negatieve aspecten van ons verleden hebben een plaats in de Canon, want beide hebben bijgedragen aan wie we vandaag zijn.

Een onafhankelijke commissie zal onder leiding van de prominente historicus Emmanuel Gerard de Canon ontwikkelen tegen uiterlijk oktober 2022. Professor Gerard zal autonoom een pluralistische en interdisciplinaire commissie van maximaal 9 leden samenstellen. De Canon-commissie beslist zelf over de werkwijze en over de eventuele betrokkenheid van externe deskundigen. De commissie zal ook een advies opstellen over de periodieke evaluatie van de Canon, want onze geschiedenis is niet in beton gegoten. Op regelmatige tijdstippen zal de Canon opnieuw gewikt en gewogen worden, om veranderende inzichten te kunnen integreren.

Historicus Emmanuel Gerard is emeritus hoogleraar aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven. Hij doceerde onder meer over de politieke geschiedenis van België. In zijn lange loopbaan was hij onder meer voorzitter van departement Politieke Wetenschappen, decaan van de faculteit Sociale Wetenschappen, expert in de parlementaire onderzoekscommissie naar de moord op Patrice Lumumba, hoofdredacteur van de Gids op Maatschappelijk Gebied, directeur van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA) en curator van het bezoekerscentrum van het Vlaams Parlement. “Wat mij aantrekt in dit project is de mogelijkheid die het biedt om de kennis van het verleden zo breed mogelijk te delen”, zegt professor Gerard.

Vlaanderen spiegelt zich uitdrukkelijk aan Nederland. De Canon van Nederland, die in 2006 voorgesteld en recent bijgesteld werd, heeft bij onze Noorderburen een brede belangstelling opgewekt voor de eigen geschiedenis en cultuur. Vlaanderen zal van Nederland de aanpak overnemen (zoals een onafhankelijke commissie,  ‘vensters’ op de geschiedenis, een periodieke evaluatie, …) maar ook de positieve benadering: de Canon als een open aanbod aan alle inwoners om het land dat wij gezamenlijk bewonen nog beter te leren kennen.

Parallel met de samenstelling van de Canon wordt er ook gewerkt aan een wervende website. Die website moet een krachtig, flexibel en aantrekkelijk instrument worden om de Canon te verspreiden bij het brede publiek.

“Dit wordt in alle opzichten een historische klus”, zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. “Ons collectief geheugen gaat meer vorm krijgen in de komende jaren. Maar de Canon kan ook een prachtig vertrekpunt zijn voor een dialoog over Vlaanderen: een dialoog tussen alle Vlamingen, oude en nieuwe”.