© Getty Images
Het aantal onderwijspersoneelsleden steeg van 182.456 mensen in 2014 naar de 210.798 mensen die een salaris kregen eind maart 2024. Critici benadrukken echter dat dit gaat over álle onderwijspersoneelsleden – een term die veel breder gaat dan alleen leerkrachten die lesgeven. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts vroeg daarom aan het Agentschap voor Onderwijsdiensten (AGODI) om enkel te kijken naar leerkrachten: de personeelsleden die ook echt een lesopdracht hadden in het basis- of het secundair onderwijs. Daaruit bleek dus dat er de voorbije tien jaren 14 procent leerkrachten bijkwamen.
Minder leerlingen per leerkracht
Weyts liet ook een update maken van de ‘leerling-leerkracht-ratio’, die het aantal leerlingen per voltijds equivalent bezoldigd personeelslid weergeeft. De update met nu ook cijfers van de twee meest recente schooljaren bevestigt dat er vandaag gemiddeld minder leerlingen per leraar zijn dan 5 of 10 jaar geleden. Zowel in het kleuteronderwijs, het lager onderwijs als in het hele secundair ligt de ratio nu lager dan 5 of 10 jaar geleden.
Complexere oorzaken lerarentekort
Het lerarentekort dat desondanks nog bestaat, heeft dus complexere oorzaken dan een personeelstekort. Ten eerste is er een wildgroei aan te kleine studierichtingen in het secundair, omdat je tot voor kort al een nieuwe studierichting kon opstarten voor één enkele leerling. Weyts heeft een programmatienorm ingevoerd, die voor het eerst een rem zet op deze versplintering van mensen én middelen. Ten tweede is er een spectaculaire stijging van het aantal zorgnoden bij kinderen en jongeren, wat scholen ertoe noopt om steeds meer leerkrachten in te schakelen als ondersteuners die focussen op individuele leerlingen. Sinds dit schooljaar is er een nieuw leersteundecreet dat die ondersteuning beter organiseert. Ten derde is er ook een sterke stijging van leerlingen met een andere thuistaal, wat de vraag naar zorgleerkrachten en leerlingenbegeleiders opnieuw doet toenemen.
Veranderende samenleving
“De Vlaamse samenleving is ten opzichte van 10 jaar geleden drastisch veranderd: groeiende zorgnoden, steeds meer leerlingen die thuis geen woord Nederlands spreken, … we mogen dat niet verbloemen”, zegt Weyts. “Daarom moeten we minder snel labels met zorgnoden uitdelen, minder studierichtingen versnipperen, meer hameren op Nederlands en meer verantwoordelijkheid leggen bij de ouders.”
