Jongeren zijn oververtegenwoordigd bij de verkeersslachtoffers. Het verkeer is de grootste doder bij jongeren tussen 15 en 24. België scoort bijzonder slecht: in landen als Nederland en het Verenigd Koningrijk ligt de dodentol voor jongeren in het verkeer maar half zo hoog. Uit onderzoek blijkt dat menselijke factoren een rol spelen in bijna elk verkeersongeval op de autosnelweg (98,5 procent).
Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts wil beginnende chauffeurs beter wapenen tegen de risico’s van de weg. Weyts introduceerde al - voor het eerst - een curriculum met eindtermen voor het behalen van een rijbewijs. Daarin werd gedetailleerd opgelijst welke vaardigheden een aspirant-chauffeur onder de knie moet hebben. Weyts benadrukte in het nieuwe curriculum de zogenaamde ‘hogere orde vaardigheden’, zoals accurate risicoperceptie en rijden in verschillende weersomstandigheden. Nu worden ook het theoretische en praktische rijexamen aangepakt en wordt de volledige rijopleiding hervormd.
Het theoretisch examen zal worden uitgebreid met vragen die specifiek peilen naar de hogere orde vaardigheden. Overtredingen van een hogere graad zullen ook zwaarder doorwegen in de eindscore. Ook het praktijkexamen wordt uitgebreid met de hogere orde vaardigheden en extra manoeuvres. Zo wordt risicoperceptie en veilig rijden met een GPS geïntroduceerd in het examen. “Vandaag is zelfs een eind achteruit kunnen rijden geen vast onderdeel meer van het rijexamen”, zegt Weyts. “Alsof je in het verkeer alleen maar vooruit moet rijden.”
De rijopleiding moet er in de toekomst helemaal anders uitzien. Samen met het VHV wil de minister nu komaf maken met enkele achterhaalde elementen. Zo zal wie zijn voorlopig rijbewijs laat vervallen niet langer 3 jaar moeten wachten om een nieuw voorlopig rijbewijs aan te vragen. Voortaan zou je in dat geval alleen 6 uur rijschool moeten volgen zonder wachtperiode. De rijopleiding zelf wordt ook verlengd. Vandaag kan je 3 maanden na het behalen van je voorlopig rijbewijs al je praktijkexamen afleggen. Weyts wil beginnende chauffeurs meer tijd geven om rijervaring op te doen.
Het rijbewijs wordt geen eindpunt in het leerproces van beginnende chauffeurs. Enkele maanden na het behalen van het rijbewijs, zullen alle beginnende chauffeurs deelnemen aan een verplichte terugkomdag. Die terugkomdag wordt nog een extra leermoment waar rijvaardigheden zoals veilig rijden over een nat wegdek, uitvoeren van een noodstop of uitwijkmanoeuvres bijgebracht worden. “Het is net in de eerste 6 tot 9 maanden na het behalen van het rijbewijs dat er zich het grootste aantal dodelijke ongevallen voordoen. Jonge chauffeurs overschatten vaak de eigen rijcapaciteiten en onderschatten de risico’s”, zegt Weyts.
Het raamwerk voor de hervorming werd uitgewerkt door het Vlaams Huis voor de Verkeersveiligheid, het platform dat alle actoren die werken rond veiliger verkeer samenbrengt. De Vlaamse Regering heeft het licht nu op groen gezet, zodat de nieuwe rijopleiding verder uitgewerkt kan worden. Weyts wil al in 2016 de hervorming volledig op punt hebben.